Wpływ przeszłości na językowy obraz śmierci ludzi i zwierząt w polszczyźnie
Author/editor:
Anna B. Burzyńska, Jan Kamieniecki
Published in:
Etnolingwistyka : problemy języka i kultury
[Show]
Journal issue:
1997 [T.] 9/10 [druk 1998]
Pages:
81-92
Note:
Streszcz.: eng, pol
Languages:
pol
Abstract:
Autorzy podejmują próbę odtworzenia na podstawie danych językowych schematu konceptualizacji śmierci w polszczyźnie. Uwzględnienie etymologii polskich leksemów: śmierć, umrzeć, zdechnąć oraz tradycji antycznej, wierzeń słowiańskich (koncepcja duszy-oddechu, duszy-wiatru oraz łącząca je asocjacja wiatr – dusza – ostatnie tchnienie) i koncepcji chrześcijańskiej poszerza perspektywę badań nad współczesnym rozumieniem zjawiska śmierci. Już na gruncie prasłowiańskim istniały językowe mechanizmy osłabiania i łagodzenia grozy śmierci (widoczne w podstawowym znaczeniu rdzenia *mrt- 'zniszczyć'). Pierwotny, etymologiczny model śmierć to zło (zniszczenie) znajduje kontynuację w postaci językowego modelu śmierć to przeciwnik, który ulega z kolei przewartościowaniu w śmierć to przyjaciel. Współczesne definiowanie pojęcia śmierci opiera się na podstawach fizjologicznych, co jest typowe dla dwudziestowiecznej medykalizacji śmierci i pozwala na postawienie hipotezy o podobnym rozumieniu śmierci ludzi i zwierząt.
