Celem pracy jest zbadanie dawnych cech systemowych i ich przeobrażeń oraz zmian leksykalnych w wersji mówionej gwary knyszyńskiej (Podlasie) w XX w. Współczesny stan gwary określono na podstawie badań bezpośrednich przeprowadzonych z mieszkańcami Knyszyna i okolic, w zestawieniu z dawniejszymi źródłami. Zaprezentowano obszerny materiał leksykalny zaczerpnięty z niepublikowanego "Słownika dialektu knyszyńskiego" C. Kudzinowskiego, podzielony na trzynaście kręgów tematycznych. Każdy leksem opatrzono komentarzem na temat znaczenia oraz potwierdzeń w innych źródłach dialektologicznych, w wypowiedziach współczesnych respondentów i w polszczyźnie ogólnej. Analiza obejmuje cechy systemowe (fonetyka, elementy fleksji i słowotwórstwa) gwary knyszyńskiej w aspekcie dynamiki rozwojowej. Wnioski dotyczą zmian w zasobie leksykalnym, fonetycznym i morfologicznym wynikających ze zmniejszenia zakresu użycia gwary. Załączono indeks wyrazów. (Bi)
