Konfrontatywny opis semantyczno-syntaktyczny struktury pola znaczeniowego czasowników mówienia i mechanizmów rządzących organizacją tego pola. Metodologia badań uwzględnia elementy teorii aktów mowy (w ramach teorii komunikacji językowej), psycholingwistyki, kognitywizmu i poetyki. Analizie poddano około 10 000 przykładów obejmujących około 2 000 leksemów. Predykaty zostały podzielone na: neutralne właściwe, neutralne gatunkowe, neutralne fazowe, neutralne reproduktywne, z oceną prawdziwościową, z oceną jakościową, wolitywne oraz kreatywne, wraz z podtypami. Stwierdzono, że różnice w sposobie wyrażania argumentów predykatów mówienia w języku polskim oraz czeskim są niewielkie i wynikają z właściwości akomodacyjnych poszczególnych czasowników. W podsumowaniu przedstawiony został katalog różnic w składniowych środkach wyrażania argumentów nieosobowych implikowanych przez predykaty ekwiwalentne, usystematyzowany z punktu widzenia języka polskiego. Załączono wykazy czasowników polskich i czeskich. (Bi)